استاندارد ایزو 20492 یا ISO 20492 مجموعه‌ا‌ی چندبخشی است که روش‌های آزمون دوام و کارایی واحدهای شیشه دوجداره (Insulating Glass Units – IGUs) را استاندارد می‌کند. بخش ۱ (2008) آزمون‌های آب‌وهوایی برای دوام درزِ پیرامونی، بخش ۲ (2008) آزمون مه‌زدگی شیمیایی، بخش ۳ (2010) نشتی و غلظت گاز، و بخش ۴ (2010) ویژگی‌های فیزیکی درز را توضیح می‌دهند. استاندارد الزامات ساخت یا سیستم مدیریتی تعریف نمی‌کند؛ بنابراین خود ISO گواهی عرضه نمی‌نماید، هرچند سازندگان می‌توانند نتایج آزمون های «مطابق ISO 20492» را از آزمایشگاه‌های معتبر ISO/IEC 17025 دریافت کرده و در اسناد فنی یا قراردادهای خرید ذکر کنند.
ساختار استاندارد ایزو 20492
| بخش | عنوان رسمی | محور آزمون | نکات کلیدی |
|---|---|---|---|
| ISO 20492‑1:2008 | Glass in buildings — Insulating glass — Part 1: Durability of edge seals by climate tests | دوام درز پیرامونی | دو مسیر آزمون: Approach 1 (بازار آمریکای شمالی) و Approach 2 (اروپا)؛ چرخه‌های دمایی و رطوبتی سخت‌گیرانه برای شیشه‌های با یک یا دو حفره و حتی لوله‌های مویین باز ISO |
| ISO 20492‑2:2008 | … Part 2: Chemical fogging tests | مقاومت در برابر مه‌زدگی | دو روش ارزیابی تراکم مواد فرّار روی سطح داخلی؛ قابلیت اعمال بر IGUهای دارای لوله فشار متعادل |
| ISO 20492‑3:2010 | … Part 3: Gas concentration and gas leakage | نشتی و افت غلظت گاز | اندازه‌گیری نرخ نشتی و تلورانس غلظت آرگون/کریپتون؛ همچنان دو مسیر Approach 1 و 2 برای نیازهای منطقه‌ای |
| ISO 20492‑4:2010 | … Part 4: Physical attributes of edge seals | ویژگی‌های مکانیکی درز | آزمون مقاومت برشی، چسبندگی و نفوذ بخار/گاز از طریق درزها |
برنامه‌ی بازنگری: کمیته ISO/TC 160/SC 1 در 2024 پیش‌نویس‌های DIS برای بخش‌های 1–4 منتشر کرده و انتظار می‌رود نسخه‌های اصلاح‌شده طی 2025 جایگزین متون 2008–2010 شوند.
ملاحظات فنی کلیدی ایزو 20492
1. دو رویکرد آزمون
تمام بخش‌ها «Approach 1» (بر پایه ASTM E2190) و «Approach 2» (بر پایه EN 1279) را تفکیک می‌کنند؛ این اجازه می‌دهد نتایج برای بازارهای آمریکای شمالی یا اروپا با حداقل تکرار آزمون قابل قبول باشد.
2. گستره‌ی کاربرد
استاندارد برای IGUهای از پیش مونتاژ‌شده با درز دائمی یا لوله مویین تدوین شده است؛ واحدهای حاوی پوشش اسپندریل، شیشه خلأ یا سامانه‌های الکتروکرومیک به دلیل شرایط ویژه در حوزه سند قرار نمی‌گیرند.
3. شاخص‌های پذیرش معمول
- Durability: پس از 42 دوره دمایی (‑40 °C تا +60 °C) و چرخه‌های رطوبتی، نباید مه یا کندانس در حفره ظاهر شود (Part 1).
- Fogging: وزن تراکم روی witness plate ≤ 2 mg (Part 2).
- Gas leakage: افت آرگون ≤ 1 % در سال بر اساس آزمون 28 روزۀ شتاب‌یافته (Part 3).
- Shear strength: حداقل 100 kPa یا طبق توافق سازنده (Part 4).
مطالعه پیشنهادی: اخذ گواهینامه ایزو و مراحل اخذ ایزو (شرایط ۱۴۰۴)
مسیر تأیید و «گواهی»
| پرسش | پاسخ |
|---|---|
| آیا ISO گواهی می‌دهد؟ | خیر؛ ISO فقط مستند می‌نویسد. لوگوی «ISO 20492 Certified» مجاز نیست. ISO |
| مدرک قابل ارائه چیست؟ | گزارش آزمون از آزمایشگاه دارای اعتبار ISO/IEC 17025 که نشان دهد IGU نمونه تمام بخش‌های مرتبط ISO 20492 را گذرانده است. |
| چه زمانی لازم می‌شود؟ | ثبت محصول در کشورهای اتحادیه اروپا یا آمریکا، برنامه‌های تضمین کیفیت پروژه‌های نمای شیشه‌ای، و قراردادهای EPC در اقلیم‌های سخت. |
جمع‌بندی ایزو 20492
سری ایزو 20492 مرجع اصلی یکپارچه‌سازی آزمون‌های دوام، مه‌زدگی، نشتی گاز و پایداری مکانیکی در شیشه‌های دوجداره است؛ وجود دو رویکرد در هر بخش، امکان تبعیت هم‌زمان از الزامات آمریکای شمالی و اروپا را فراهم می‌کند و از تکرار پرهزینه‌ی آزمون جلوگیری می‌نماید. هرچند ISO برگه‌ی «گواهینامه» نمی‌دهد، درج عبارت «تست‌شده طبق ISO 20492» در گزارش‌های آزمایشگاه معتبر بهترین تضمین برای طراحان نما، تولیدکنندگان IGU و ناظران پروژه است که دوام و عملکرد حرارتی شیشه در چرخه عمر سازه حفظ خواهد شد. با سپاس از شما همراهان همیشگی مرکز مشاوره ایران گواه که مطلب ایزو 20492 را مطالعه نمودید؛ سوالات و نظرات خود را درباره استاندارد ایزو 20492 با ما به اشتراک بگذارید.
