برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
[کل: 0 میانگین: 0]
استاندارد ایزو 20022-7 با عنوان کامل: Financial services — Universal financial industry message scheme — Part 7: Registration of ISO 20022 compliant financial repository items بخش هفتم از مجموعه استاندارد ISO 20022 است و تمرکز آن بر مکانیزم ثبت رسمی (Registration) عناصر و پیام‌های مالی در مخزن جهانی ISO 20022 دارد.
فهرست محتوا
- 📘 تعریف ساده استاندارد ایزو 20022-7
- 🎯 هدف ISO 20022-7 چیست؟
- 🧩 عناصر کلیدی که قابل ثبت هستند
- 📦 نقش‌های تعریف‌شده در ISO 20022-7
- ✅ کاربردهای اصلی ISO 20022-7
- 🔄 مراحل ثبت طبق ISO 20022-7
- استاندارد ایزو 20022-7 برای چه سازمان هایی است؟
- 🏛 سازمان‌هایی که از ISO 20022-7 استفاده می‌کنند
- 📌 جدول خلاصه
- ✍ نتیجه‌گیری
📘 تعریف ساده استاندارد ایزو 20022-7
این استاندارد تعیین می‌کند که چه فرآیندهایی، نقش‌ها، شرایط و مراحل رسمی برای ثبت، به‌روزرسانی یا حذف پیام‌ها و اجزای مدل‌های مالی در مخزن رسمی ISO 20022 وجود دارد.
در واقع، اگر یک بانک، سازمان یا شرکت بخواهد پیام جدیدی مطابق با ISO 20022 ایجاد کرده و آن را به‌صورت رسمی ثبت جهانی کند، باید دقیقاً طبق این استاندارد عمل کند.
🎯 هدف ISO 20022-7 چیست؟
- تعریف فرآیند شفاف و قابل پیگیری برای ثبت پیام‌ها، اجزای داده، فرایندهای مالی و…
- اطمینان از اینکه همه اجزای ثبت‌شده در مخزن ISO 20022، از نظر فنی، مفهومی و ساختاری تأیید شده و غیرتکراری هستند
- تسهیل مدیریت تغییرات و به‌روزرسانی نسخه‌ها
- ایجاد هماهنگی بین پیشنهاددهندگان (Submitters)، داوران (SEG)، و نهادهای ثبت‌کننده (RA)
🧩 عناصر کلیدی که قابل ثبت هستند
- Business Components
- Data Types
- Message Definitions (مثل
pacs.008,camt.056) - Business Processes and Transactions
📦 نقش‌های تعریف‌شده در ISO 20022-7
| نقش | وظیفه |
|---|---|
| Submitter | نهاد یا سازمانی که یک پیام یا مدل جدید را پیشنهاد می‌دهد (مثلاً بانک مرکزی یا فین‌تک بزرگ) |
| RA (Registration Authority) | مسئول اجرای فرآیند ثبت رسمی – این نقش را SWIFT به‌نمایندگی از ISO انجام می‌دهد |
| RMG (Registration Management Group) | ناظر کلی بر فرایند ثبت و سیاست‌گذاری‌های مربوطه |
| SEG (Standards Evaluation Group) | گروه‌های تخصصی که پیام‌های پیشنهادی را از نظر کسب‌وکار، فنی، و ساختاری بررسی و تأیید می‌کنند |
✅ کاربردهای اصلی ISO 20022-7
| حوزه | کاربرد |
|---|---|
| بانک‌ها و بانک‌های مرکزی | ثبت رسمی پیام‌های خاص ملی یا منطقه‌ای (مثلاً برای چک، حواله داخلی، ارز دیجیتال بانک مرکزی) |
| زیرساخت‌های پرداخت و بورس | ثبت مدل‌های خاص تبادل پیام برای RTGS، ACH، تسویه بورس، اوراق بهادار |
| فین‌تک‌های بزرگ و API Providerها | پیشنهاد مدل‌های جدید برای Open Banking یا سیستم‌های نوین پرداخت |
| نهادهای تنظیم‌گر بین‌المللی | پیشنهاد پیام‌های بین‌المللی برای شفاف‌سازی گزارش مالی، ضدپولشویی، تراکنش مرزی و… |
| SWIFT و RAها | بررسی، مدیریت، انتشار و نسخه‌گذاری پیام‌های ثبت‌شده در مخزن جهانی ISO 20022 |
🔄 مراحل ثبت طبق ISO 20022-7
- تهیه مدل مفهومی و منطقی پیام (مطابق بخش‌های 1 تا 3)
- ارائه مستندات رسمی و دلایل کسب‌وکاری (Business Justification)
- ارسال به RA (معمولاً SWIFT)
- بررسی اولیه و ارسال به SEG تخصصی
- بررسی SEG و اعلام نظر رسمی
- تأیید نهایی توسط RMG و ثبت در مخزن رسمی ISO 20022
- انتشار عمومی در www.iso20022.org با تخصیص Message Identifier رسمی
استاندارد ایزو 20022-7 برای چه سازمان هایی است؟
استاندارد ISO 20022-7:2013 برای سازمان‌هایی کاربرد دارد که می‌خواهند:
- پیام‌های مالی جدید مطابق با استاندارد ISO 20022 طراحی کنند،
- آن‌ها را به‌صورت رسمی در مخزن جهانی ISO 20022 ثبت کنند،
- یا در فرآیند بررسی، مدیریت و توسعه پیام‌های مالی بین‌المللی مشارکت داشته باشند.
در واقع این استاندارد، مخصوص سازمان‌های تولیدکننده، تنظیم‌گر یا تأییدکننده پیام‌های مالی است.
🏛 سازمان‌هایی که از ISO 20022-7 استفاده می‌کنند
1. بانک‌های مرکزی و نهادهای مقررات‌گذار
چرا؟
- برای ثبت پیام‌های خاص ملی یا منطقه‌ای مانند چک دیجیتال، حواله داخلی، ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC)، مالیات، یارانه و…
- مشارکت در تدوین پیام‌های بین‌المللی و تصویب آن‌ها در نهادهای بالادستی
نمونه‌ها:
- بانک مرکزی ایران (CBI)
- بانک مرکزی اروپا (ECB)
- بانک مرکزی هند (RBI)
- FCA، EBA، BIS
2. اپراتورهای زیرساخت‌های پرداخت و تسویه
چرا؟
- برای طراحی و ثبت پیام‌های رسمی مرتبط با سامانه‌های RTGS، ACH، پرداخت لحظه‌ای (Instant Payment) یا کارت
- اطمینان از هماهنگی پیام‌ها با دیگر اعضای شبکه‌های بین‌المللی مانند SWIFT، SEPA
نمونه‌ها:
- ساتنا، پایا (ایران)
- Fedwire، Target2، CHAPS
- SWIFT (به‌عنوان Registration Authority)
3. بورس‌ها و مراکز سپرده‌گذاری اوراق بهادار (CSDها)
چرا؟
- طراحی پیام‌های خاص بازار سرمایه: تسویه اوراق، گزارش‌گیری، ثبت مالکیت، Corporate Actions و…
- ثبت جهانی پیام برای تطبیق با بازارهای بین‌المللی
نمونه‌ها:
- سپرده‌گذاری مرکزی ایران (CSDI)
- Euroclear، Clearstream
- بورس اوراق بهادار تهران
4. شرکت‌های فین‌تک و API ارائه‌دهنده خدمات مالی (در سطح ملی یا بین‌المللی)
چرا؟
- طراحی پیام‌های نوین برای Open Banking، BNPL، رمز ارزهای نظارت‌شده، پرداخت اقساطی و…
- همکاری با نهادهای استانداردساز برای ثبت رسمی پیام‌های خاص نوآورانه
نمونه‌ها:
- فین‌تک‌های ملی در حوزه پرداخت و تسویه
- API Providerهای بین‌المللی (Plaid، Tink، Yolt)
5. نهادهای تدوین استاندارد و مشارکت‌کننده در فرآیند ISO
چرا؟
- این سازمان‌ها در نقش Submitter، RA، SEG یا RMG مشارکت دارند
- مسئول بررسی، ارزیابی فنی، و ثبت رسمی پیام‌های مالی در سایت ISO 20022 هستند
نقش‌ها:
| نقش | وظیفه |
|---|---|
| Submitter | پیشنهاددهنده پیام (مثلاً یک بانک یا فین‌تک) |
| RA (مثل SWIFT) | مرجع ثبت پیام‌ها |
| SEG | گروه ارزیابی فنی و کسب‌وکار |
| RMG | ناظر نهایی سیاست‌ها و تصویب پیام‌ها |
📌 جدول خلاصه
| نوع سازمان | کاربرد ISO 20022-7 |
|---|---|
| بانک مرکزی | ثبت و تأیید پیام‌های رسمی کشور |
| نهاد مقررات‌گذار | توسعه پیام‌های نظارتی، گزارش‌دهی، ضدپولشویی |
| اپراتور تسویه | ایجاد پیام‌های پرداخت، کارت، RTGS |
| بورس‌ها و CSDها | طراحی پیام‌های اوراق بهادار و ثبت آن‌ها |
| فین‌تک‌ها | پیشنهاد پیام‌های جدید در Open Finance |
| نهادهای استانداردساز | داوری، ثبت، مدیریت و انتشار پیام‌های رسمی |
✍ نتیجه‌گیری
📌 استاندارد ISO 20022-7 مناسب چه سازمان‌هایی است؟
| سازمان | دلیل نیاز به ISO 20022-7 |
|---|---|
| بانک‌های مرکزی | طراحی و ثبت پیام‌های ویژهٔ سیاست‌های مالی، ارزی یا چک ملی |
| شرکت‌های بورس و اوراق بهادار | طراحی پیام‌های تسویه، سپرده‌گذاری، گزارش وضعیت |
| اپراتورهای پرداخت | ثبت رسمی پیام‌های RTGS، پرداخت فوری یا کارت |
| فین‌تک‌های بین‌المللی | مشارکت در توسعه ساختار جهانی پیام‌های مالی |
| نهادهای بین‌المللی | توسعه و ثبت استانداردهای نظارتی یا گزارش‌دهی |
🎯 چرا مهم است؟
چون ISO 20022 یک چارچوب زنده است، و این بخش تنها راهکار رسمی برای مشارکت در توسعه آن و ثبت دائمی پیام‌ها در مخزن جهانی است.
چنانچه تصمیم به اخذ گواهینامه های ایزو را دارید می توانید هم اکنون با کارشناسان فنی ایران گواه در تماس باشید.
برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
[کل: 0 میانگین: 0]
