انتشار پیش‌نویس متن استاندارد ایزو 9001:2025
پیش‌نویس متن استاندارد ایزو 9001:2025 در تاریخ 26 آوریل 2024 منتشر شده است و فرصتی تا تاریخ 21 ژوئن 2024 برای دریافت نظرات عمومی فراهم بوده است. این پیش‌نویس به عنوان بخشی از فرآیند بازنگری استاندارد ایزو 9001 تدوین شده و انتظار می‌رود که نسخه نهایی آن تا پایان سال 2025 منتشر شود. این مرحله امکان بررسی و اعمال نظرات کاربران و ذی‌نفعان را قبل از تصویب نهایی فراهم می‌آورد.
تعریف پیش‌نویس متن استاندارد ایزو 9001
پیش‌نویس متن استاندارد ایزو 9001 نسخه اولیه‌ای از سند استاندارد است که شامل الزامات، راهنماها، و مشخصات مربوط به استاندارد مورد نظر، در این مورد ایزو 9001:2025، می‌شود. این پیش‌نویس به منظور دریافت بازخورد از طرف ذی‌نفعان طراحی شده تا اطمینان حاصل شود که نسخه نهایی جامع، واضح و قابل اجرا خواهد بود.
اهمیت بازخورد و پیشنهادات
مرحله نظرخواهی عمومی از ذی‌نفعان فرصت مهمی برای تأثیرگذاری بر محتوای نهایی استاندارد فراهم می‌آورد. بازخوردها و پیشنهادات دریافتی در این دوره کمک می‌کنند تا تیم تدوین‌کننده استاندارد بتواند نقاط قوت و ضعف پیش‌نویس را شناسایی کرده و تغییرات لازم را اعمال نمایند تا استانداردی کارآمد و منطبق با نیازهای جامعه هدف ارائه دهند.
بررسی مراحل توسعه استاندارد ایزو ۹۰۰۱:۲۰۲۵
توسعه یک استاندارد مانند ISO 9001:2025 از چندین مرحله مختلف عبور می‌کند که عبارتند از:
- مرحله پیش از آغاز (PWI) – مورد کاری مقدماتی
- پیشنهاد (NWIP) – پیشنهاد مورد کاری جدید
- تهیه (WD) – پیش‌نویس کاری
- مرحله کمیته (CD) – وضعیت فعلی که پیش‌نویس کمیته برای آینده ISO 9001 تهیه شده است
- بررسی (DIS) – پیش‌نویس استاندارد بین‌المللی
- تایید (FDIS) – پیش‌نویس نهایی استاندارد بین‌المللی
- انتشار (IS) – استاندارد بین‌المللی
- بازبینی
- خروج (Withdrawal)
در حال حاضر، ISO 9001:2025 در مرحله کمیته (CD) قرار دارد و پیش‌نویس کمیته برای آینده استاندارد تهیه شده است، اما هنوز به طور عمومی در دسترس نیست و تنها اطلاعات موثقی درباره آن منتشر شده است.
تغییرات اخیر در بخش‌های مختلف استاندارد ISO 9001:2025
تغییرات در بند ۴ ایزو ۹۰۰۱ – زمینه سازمان در نسخه 2015 استاندارد ایزو ۹۰۰۱، یک اصلاحیه اضافه شده بود که جنبه «تغییرات اقلیمی» را به استاندارد افزوده بود. در نسخه جدید، توجه به ریسک‌های ناشی از تغییرات اقلیمی اگر پیشتر در نظر گرفته شده باشد، نیاز به تغییرات بیشتر در سیستم مدیریت کیفیت (QMS) سازمان‌ها نخواهد بود.
تغییرات در بند 5 – رهبری در ایزو 9001:2025 در نسخه جدید استاندارد ایزو 9001، بخش رهبری تحت بررسی و توسعه قرار گرفته است. TC 176، کمیته فنی مسئول نگارش استاندارد، الزامات جدیدی را به بخش رهبری اضافه کرده است:
- رهبران باید تعهد خود به عملکرد اخلاقی و ترویج فرهنگ کیفیت را نشان دهند.
- تأکید بر اهمیت یک سیستم مدیریت کیفیت موثر و اطمینان از برآورده کردن الزامات سیستم مدیریت کیفیت از دیگر تغییرات احتمالی است که ممکن است در نسخه جدید دیده شود.
تغییرات در بند 6 – برنامه‌ریزی در ایزو 9001:2025 در بخش برنامه‌ریزی نیز شاهد تغییراتی هستیم:
- تفکیک فرصت‌ها و ریسک‌ها: مفاهیم فرصت‌ها و ریسک‌ها در نسخه جدید به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفته‌اند. تغییرات به گونه‌ای است که سازمان‌ها را تشویق می‌کند تا با نگاهی ریسک‌محور به فرصت‌ها نیز توجه داشته باشند.
- اندازه‌گیری اهداف کیفیت: اهداف کیفیت باید قابل اندازه‌گیری باشند، اما این امکان باید با انعطاف‌پذیری ارائه شود تا سازمان‌ها بتوانند در صورت لزوم، با محدودیت‌های کمتری روبرو شوند.
این تغییرات به منظور افزایش انعطاف‌پذیری و کارایی استاندارد ایزو 9001 در نسخه 2025 صورت گرفته‌اند تا سازمان‌ها بتوانند به طور مؤثرتری به بهبود مستمر و دستیابی به اهداف کیفیت خود بپردازند.
تغییرات در بخش پشتیبانی (بند 7)
- به‌روزرسانی زیرساخت: در نسخه جدید، زیرساخت‌ها با توجه به پیشرفت‌های فناورانه از جمله استفاده از هوش مصنوعی، متاورس، واقعیت مجازی و چت‌بات‌ها تکمیل شده‌اند. این به‌روزرسانی به سازمان‌ها امکان می‌دهد تا بر اساس نیاز از این فناوری‌های جدید بهره ببرند.
- محیط فرآیند و فرهنگ: این بخش اکنون شامل موضوعات مربوط به فرهنگ سازمانی است. تاکید بر بهبود فرهنگی شامل کیفیت، رفتار اخلاقی، ایمنی محصول و کارکنان، و تعادل بین کار و زندگی قرار دارد.
تغییرات در بخش عملیات (بند 8)
- یادداشت جدید در مورد ارتباط با مشتری: تغییر جدید تاکیدی بر اهمیت ارتباط با مشتری دارد، شامل اقداماتی مانند ارائه نکات آموزشی، انتشار محتوا در وب‌سایت، و پاسخگویی به سوالات متداول. این تغییر نشان می‌دهد که بازنگری‌ها به نظر جزئی بوده و برای سازمان‌هایی که نسخه 2015 را دارند، تغییرات عمده‌ای مورد نیاز نیست.
تغییرات در بخش ارزیابی عملکرد (بند 9)
- تغییر عنوان ممیزی داخلی: در این بخش، احتمال دارد که عنوان “ممیزی داخلی” به “برنامه ممیزی داخلی” تغییر یابد. این تغییر بیشتر برای کسانی که می‌خواهند تغییرات در مستندات ISO 9001 را دقیقاً منعکس کنند، اهمیت دارد و نیاز به اطلاع‌رسانی به کارکنان و مدیران درون سازمان است.
این تغییرات به منظور بهبود کارایی و انعطاف‌پذیری استاندارد ایزو 9001:2025 صورت گرفته‌اند تا سازمان‌ها بتوانند به طور مؤثرتری به بهبود مستمر و دستیابی به اهداف کیفیت خود بپردازند.
تغییرات در بند 10 استاندارد ایزو 9001:2025 – بهبود
استفاده از فناوری‌های جدید برای بهبود مستمر در نسخه 2025 استاندارد ایزو 9001، تأکید زیادی بر استفاده از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، متاورس، واقعیت مجازی، و چت‌بات‌ها شده است که این ابزار‌ها می‌توانند در بهبود مستمر سازمان‌ها نقش مهمی ایفا کنند. این بخش همچنین مواردی از بهبودها را شامل می‌شود که می‌توانند اصلاح، اقدام اصلاحی، بهبود مستمر، تغییرات تدریجی و بنیادی، نوآوری، و بازسازی را دربربگیرند.
پیوست پیش‌نویس متن استاندارد ایزو 9001:2025
پیش‌نویس متن استاندارد ایزو 9001:2025 حدود 30 صفحه پیوست دارد که ممکن است این پیوست‌ها از آنچه به نظر می‌رسند بزرگ‌تر باشند. در نسخه 2015، برای اولین بار پیوستی درون متن استاندارد قرار گرفته بود که تغییرات اصلی را توضیح داده بود و بسیار مفید بود. در حال حاضر هنوز مشخص نیست که این پیوست در نسخه جدید چه تغییراتی خواهد داشت و باید منتظر نسخه نهایی (FDIS) ماند تا جزئیات بیشتری فاش شود.
نقش پیوست در فهم استاندارد: دسترسی به ایده‌های کمیته فنی TC 176 می‌تواند درک بهتری از استاندارد فراهم کند و از برخی اشتباهات در تفسیر جلوگیری کند. این پیوست ممکن است به عنوان جایگزینی برای ISO 9004 در نظر گرفته شود. با این حال، معمولاً در ISO 9001 پیشنهاد نمی‌شود که روش مشخصی برای اجرای الزامات ارائه شود و انتخاب شیوه پیاده‌سازی به خود سازمان‌ها واگذار می‌شود.
جمع‌بندی تغییرات در ایزو 9001:2025
تغییرات در به‌روزرسانی استاندارد ایزو 9001:2025 نشان می‌دهند که تغییرات اعمال شده جزئی خواهند بود. سازمان‌هایی که سیستم مدیریت کیفیت خود را با آخرین ورژن استاندارد به خوبی تنظیم کرده‌اند، نیازی به اقدام فوری برای انطباق با ورژن آپدیت ندارند. این به‌روزرسانی فرصت خوبی برای شرکت‌هایی است که می‌خواهند سیستم‌های مدیریت کیفیت خود را بهبود ببخشند.
مرکز مشاوره ایران گواه یکی از معتبرترین مراجع جهت اخذ گواهینامه های بین المللی ایزو است. برای دریافت گواهینامه های ایزو معتبر از این فرم استفاده کنید و یا در واتس‌اپ پیام دهید.
شماره تماس: 46134156-021
