ایزو 17020، که توسط کمیته بین‌المللی سازمان استاندارد جهانی برای ارزیابی انطباق (CASCO) تدوین شده است، یک استاندارد بین‌المللی است که هدف آن ارتقاء اطمینان و اعتماد به نهادهای بازرسی است. استاندارد ایزو 17020 بر آن است تا اطمینان حاصل کند که نهادهای بازرسی به شکل صحیح و مطابق با مقررات، استانداردها، مشخصات، طرح‌های مورد بازرسی و قراردادها، ارزیابی‌های خود را انجام می‌دهند.

چکیده‌ای از ایزو 17020

ایزو 17020، که همچنین تحت عنوان ISO/IEC 17020:2012 شناخته می‌شود، یک استاندارد اصلی برای ارزیابی صلاحیت نهادهای بازرسی و حفظ بی‌طرفی و سازگاری در فعالیت‌های بازرسی آن‌ها محسوب می‌شود. این استاندارد بر اهمیت دقت و کیفیت در فعالیت‌های بازرسی تأکید دارد و اطمینان می‌دهد که سازمان‌های بازرسی مورد تأیید قرار گرفته و مطابق با استانداردهای بین‌المللی عمل می‌کنند.

محدوده کاربرد استاندارد ایزو 17020

این استاندارد بین‌المللی، شامل الزامات و معیارهایی برای نهادهای انجام‌دهنده انواع بازرسی، بررسی و ارزیابی ریسک می‌شود. محدوده کاربرد آن شامل ارزیابی و بررسی موارد زیر است:

• بازرسی مواد، محصولات، تأسیسات، کارخانه‌ها و فرایندها.
• ارزیابی رویه‌های کاری و خدمات و تعیین انطباق آن‌ها با الزامات و معیارهای مربوطه.
• ارائه گزارش‌های دقیق و موثق از نتایج بازرسی‌ها و ارزیابی‌ها به مراجع ذیربط و مسئولین.

هدف‌ها و اهمیت استاندارد ایزو ۱۷۰۲۰

استاندارد بین‌المللی ایزو ۱۷۰۲۰ به منظور تضمین کیفیت، ایمنی، و دقت در بازرسی‌های انجام شده توسط نهادهای مختلف تدوین شده است. این استاندارد شامل مجموعه‌ای از پارامترها و الزامات عمومی است که نهادهای بازرسی باید با آن‌ها انطباق داشته باشند تا خدماتشان توسط مشتریان و مراجع نظارتی پذیرفته شود. از جمله این پارامترها می‌توان به کمیت، کیفیت، و تناسب با اهداف اشاره کرد.

کاربرد و الزامات استاندارد

این استاندارد به عنوان یک سند مورد نیاز برای اعتباربخشی یا ارزیابی فعالیت‌های بازرسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. الزامات آن می‌تواند در مورد بخش‌های خاصی تفسیر شود. طرح اعتبارسنجی برای نهادهای بازرسی امکان شناسایی رسمی صحت و قابلیت اطمینان خدمات یک سازمان بازرسی را فراهم می‌کند. این استاندارد برای نگهداری کلی ماشین‌آلات، کارخانه‌ها، ابزارها، زیرساخت‌ها، فرآیندها و سیستم‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

صلاحیت و بی‌طرفی در بازرسی‌ها

استاندارد ایزو 17020 الزامات مربوط به صلاحیت دستگاه‌های انجام بازرسی، بی‌طرفی و ثبات فعالیت‌های بازرسی را شامل می‌شود. این استاندارد بر

نهادهای بازرسی از نوع A، B یا C مطابق با استاندارد بین‌المللی اعمال می‌شود و در هر مرحله از بازرسی کاربرد دارد. توجه به مراحل بازرسی، از جمله طراحی، بررسی نوع، بازرسی اولیه، بازرسی در هنگام ارائه خدمات و نظارت، از اهمیت بالایی برخوردار است.

تعریف بازرسی و ارتباط آن با استاندارد ایزو 17020

بازرسی به فرآیند بررسی محصولات، فرایندها، خدمات، نصب‌ها یا طرح‌ها و تعیین تطابق آن‌ها با الزامات خاص یا عمومی اشاره دارد. در واقع، بازرسی شامل بررسی دقیق این عناصر برای تعیین انطباق آن‌ها با استانداردها و معیارهای مشخص است. فعالیت‌های بازرسی اغلب با انجام تست‌ها و صدور گواهینامه‌ها همپوشانی دارند، اما تفاوت عمده آن‌ها در قضاوت‌های حرفه‌ای برای تعیین صلاحیت در برابر الزامات عمومی است. به همین دلیل، مراکز بازرسی باید دارای صلاحیت لازم برای انجام این کار باشند.

تعریف و دسته‌بندی محصولات در استاندارد ISO 9000:2005

تولیدات یا محصولات: این اصطلاح به نتایج یک فرایند اشاره دارد و در استاندارد ISO 9000:2005 به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شود:

1. خدمات: مانند حمل و نقل.
2. نرم‌افزار: به عنوان مثال برنامه‌های رایانه‌ای، فرهنگ لغت.
3. سخت‌افزار: مانند موتورها، قطعات مکانیکی.
4. مواد فرآوری شده: به عنوان مثال روان‌کننده‌ها.

بسیاری از محصولات ممکن است به بیش از یک دسته تعلق داشته باشند و تعیین دسته‌بندی آن‌ها بستگی به عنصر غالب در محصول دارد.

تفاوت بین استانداردهای ISO 17020 و ISO 9001

تفاوت ایزو ۱۷۰۲۰ و ایزو ۹۰۰۱: اگرچه استانداردهای ISO 9001 و ISO 17020 در بسیاری از الزامات مشابه هستند، اما به عنوان دو استاندارد مجزا با کاربردهای متفاوت تعریف شده‌اند. ISO 17020 برای سازمان‌هایی که بازرسی‌های مختلف را انجام می‌دهند، ضروری است، در حالی که ISO 9001 یک استاندارد بین‌المللی برای سیستم‌های مدیریت کیفیت است که توسط سازمان‌ها برای نشان دادن توانایی در ارائه محصولات و خدماتی که الزامات مشتریان و مقررات را برآورده می‌کنند، استفاده می‌شود.

الزامات گواهینامه ISO 17020

الزامات گواهینامه ایزو ۱۷۰۲۰: این گواهینامه با همان سطح الزامات سری ISO/IEC 17000، مانند ISO/IEC 17025 (برای آزمایشگاه‌های تست و کالیبر

اسیون) و ISO/IEC 17065 (برای نهادهای ارزیابی انطباق) مطابقت دارد. استاندارد ISO 17020 به توانایی نهادهای اعتباربخشی برای مدیریت بی‌طرفی، تضاد منافع، صلاحیت فنی و خدمات و فرایندهای بازرسی تمرکز دارد.

iso 17020 و قضاوت‌های حرفه‌ای: این استاندارد نکاتی را برای قضاوت‌های حرفه‌ای در حین انجام بازرسی‌ها ارائه می‌دهد، به‌ویژه هنگام ارزیابی انطباق با الزامات عمومی. این الزامات به پنج گروه عمده زیر طبقه‌بندی می‌شوند:

1. الزامات عمومی: شامل بی‌طرفی، استقلال و حفظ اسناد محرمانه.
2. الزامات ساختاری: شامل نیازهای اداری و سازمانی و مدیریت.
3. منابع مورد نیاز: شامل پرسنل، امکانات، تجهیزات و پیمانکاری فرعی.
4. الزامات فرایند: شامل روش‌های بازرسی، رسیدگی به اقلام و نمونه‌های بازرسی، سوابق بازرسی و فرآیندهای شکایات و تجدیدنظر.
5. الزامات سیستم مدیریت: شامل مستندسازی سیستم مدیریت، کنترل اسناد و سوابق، ممیزی داخلی، و اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه.

فرایند صدور گواهینامه ایزو 17020

مقدمه: فرایند اعتباربخشی ایزو 17020 بر اساس آخرین دستورالعمل‌های ISO/IEC انجام می‌شود و توسط همکاری بین‌المللی اعتبارسنجی آزمایشگاهی (ILAC) و انجمن بین‌المللی اعتباربخشی (IAF) به رسمیت شناخته‌شده است.

مراحل صدور گواهینامه:

1. بررسی دقیق و تجزیه‌وتحلیل شکاف برای هر پارامتر بازرسی تعیین‌شده.
2. آموزش الزامات به کلیه سطوح کارکنان قبل از اعمال استاندارد.
3. راهنمایی در مورد اسنادی که باید دنبال شوند، مانند پارامترهای بازرسی، و رویه‌های عملیاتی استاندارد (SOP).
4. اقدامات اصلاحی و همچنین بازدیدهای بعدی.
5. حسابرسی داخلی توسط مشاور.
6. ممیزی خارجی توسط نهاد اعتباربخشی.
7. ارزیابی و رفع انطباق‌ها و همچنین عدم انطباق‌ها به ترتیب اولویت.
8. تأیید اعتبار و صدور گواهی.
9. نظارت و ارزیابی مجدد انطباق.

اهمیت سیستم مدیریت کیفیت مستند

ایزو ۱۷۰۲۰ به عنوان یک استاندارد کلیدی در سیستم‌های مدیریت کیفیت، مزایای متعددی را ارائه می‌دهد:

1. شناسایی جهانی و حرکت: اعتبار ایزو 17020 توسط ILAC و IAF به رسمیت شناخته شده و به ارتقاء تصویر سازمان‌های بازرسی در بازار جهانی کمک می‌کند.
2. صلاحیت فنی: تأیید صلاحیت فنی افراد و فرایندها، سیستم‌های مدیریت کیفیت سازمان‌های بازرسی را معتبر و قابل اعتماد می‌کند.
3. تجهیزات و نتایج قابل‌اعتماد: ارائه راهنمایی و کنترل برای نگهداری سوابق و بازرسی تجهیزات، منجر به نتایج بازرسی‌های بی‌طرفانه می‌شود.
4. صرفه‌جویی در هزینه و کاهش ریسک: کاهش نیاز به بازرسی‌های مجدد و کاهش هزینه‌ها و زمان از دست رفته.
5. اعتماد و رضایت مشتری: افزایش اعتماد مشتری به سیستم مدیریت کیفیت و نتایج نهایی.

جمع‌بندی

تفاوت‌های کلیدی با دیگر استانداردها: ISO/IEC 17020 الزامات مشابهی با سیستم‌های مدیریت کیفیت سازمانی مانند ISO 9001 یا سری ISO/IEC 17000 دارد؛ اما تمرکز بیشتری بر توانایی سازمان‌ها برای مدیریت بی‌طرفانه و شایستگی فنی افراد، فرایندهای بازرسی و تجهیزات دارد.

نتیجه‌گیری:

بازرسی‌های معتبر که تحت استاندارد ایزو 17020 انجام می‌شوند، خدمات فنی شایسته و نتایج قابل‌اعتماد را تضمین می‌کنند. این فرایند به کاهش هزینه‌ها، کاهش خطرات و تأیید اینکه محصولات، تجهیزات، ساختارها و سیستم‌ها با مشخصات موردنیاز مطابقت دارند، کمک می‌کند. دولت‌ها و صنایع در سراسر جهان به طور فزاینده‌ای به استفاده از خدمات بازرسی معتبر نیازمند هستند.

اعتبارسنجی توسط الزامات ایزو 17020: این فرایند به سازمان‌ها امکان می‌دهد تا یکپارچگی، قابلیت اطمینان، شایستگی فنی و انطباق با شیوه‌های خوب شناخته‌شده بین‌المللی را نشان دهند.

مرکز مشاوره ایران گواه یکی از معتبرترین مراجع جهت اخذ گواهینامه های بین المللی ایزو است. برای دریافت گواهینامه های ایزو معتبر از این فرم استفاده کنید و یا در واتس‌اپ پیام دهید.

شماره تماس: 46134156-021