ILAC چیست؟ ILAC یا اتحادیه بین‌المللی اعتبارسنجی آزمایشگاه‌ها، مخفف International Laboratory Accreditation Cooperation است. ILAC سازمانی بین‌المللی است که به نهادهای اعتباربخشی، ابزارها و زیرساخت‌های فنی برای ارزیابی انطباق کالیبراسیون، آزمایش، نتایج آزمایش‌های پزشکی و بازرسی، برنامه‌های تست مهارت و تولید مواد مرجع معتبر فراهم می‌کند و در نتیجه، اطمینان در پذیرش را ایجاد می‌کند.

تأیید صلاحیت یا اعتبارسنجی به معنای ارزیابی انطباق نهادها با الزامات استانداردهای خاص است که با هدف تضمین بی‌طرفی و شایستگی آن‌ها صورت می‌گیرد. با انجام اعتبارسنجی آزمایشگاه‌ها، ILAC به وسیله استفاده از استانداردهای ملی و بین‌المللی می‌تواند به دولت‌ها، تهیه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان کمک کند تا از صحت و قابل اعتماد بودن نتایج کالیبراسیون، آزمایش، گزارش‌های بازرسی و گواهینامه‌های ارائه شده مطمئن شوند.

نهادهای اعتبارسنجی چارچوبی برای حمایت از تجارت بین‌المللی ایجاد می‌کنند، از طریق حذف موانع فنی. در بسیاری از اقتصادها، نهادهای اعتباربخشی تأسیس شده‌اند تا اطمینان حاصل شود که نهادهای ارزیابی انطباق تحت نظارت یک نهاد معتبر قرار دارند. نهادهای اعتبارسنجی، با ارزیابی نهادهای ارزیابی انطباق با استفاده از استانداردهای مربوطه و در صورت تأیید، به آن‌ها اعتبار می‌بخشند.

این نهادها در سطح محلی یا ملی از تأمین غذا و آب آشامیدنی سالم، تأمین انرژی، ارائه مراقبت‌های بهداشتی و اجتماعی، حفظ محیط زیست بدون آلودگی و افزایش صادرات و واردات محصولات و خدمات در خارج از مرزهای ملی حمایت می‌کنند. نهاد اعتبارسنجی ILAC نیز در زمینه اعتبارسنجی کالیبراسیون، آزمایش، تست پزشکی، بازرسی، تست مهارت‌ها و اعتبارسنجی تولیدکنندگان مواد مرجع فعالیت می‌کند.

درباره IAF یا International Accreditation Forum نیز باید گفت که این یک انجمن جهانی است که نهادهای اعتباربخشی ارزیابی انطباق را تشکیل می‌دهد. وظیفه اصلی این انجمن توسعه یک برنامه واحد در سراسر جهان برای ارزیابی انطباق است که با اطمینان‌دادن به گواهینامه‌های معتبر، ریسک را برای مشاغل و مشتریان کاهش می‌دهد.

ارتباط بین ILAC و IAF

هر دو ILAC و IAF نهادهای اعتباربخشی هستند، اما در زمینه‌های مختلف فعالیت می‌کنند. ILAC در حوزه‌های کالیبراسیون، آزمایش، تست پزشکی، بازرسی، ارائه‌دهندگان تست مهارت و تولیدکنندگان مواد مرجع فعالیت دارد، در حالی که IAF در زمینه‌های سیستم‌های مدیریت، محصولات، خدمات، پرسنل و سایر برنامه‌های مشابه ارزیابی انطباق انجام می‌دهد. این دو سازمان با هم همکاری می‌کنند و تلاش می‌کنند تا اعتبار و ارزیابی انطباق را در سراسر جهان بهبود بخشند.

ILAC همکاری نزدیکی با سایر نهادهای اعتباربخشی منطقه‌ای دارد، به ویژه EA در اروپا، APAC در آسیا-اقیانوسیه، IAAC در قاره آمریکا، AFRAC در آفریقا، SADCA در آفریقای جنوبی و ARAC در منطقه عربی.

تاریخچه ILAC

ILAC در ابتدا به عنوان یک کنفرانس آغاز به کار کرد که در ۲۴ تا ۲۸ اکتبر ۱۹۷۷ در کپنهاگ، دانمارک برگزار شد. هدف اصلی این کنفرانس توسعه همکاری‌های بین‌المللی برای تسهیل تجارت از طریق ارتقای پذیرش نتایج آزمون و کالیبراسیون معتبر بود. در سال ۱۹۹۶، ILAC به یک اتحادیه رسمی برای ایجاد شبکه‌ای از تأیید صلاحیت‌های متقابل بین نهادهای اعتباربخشی تبدیل شد.

در سال ۲۰۰۰، ۳۶ عضو کامل ILAC از ۲۸ اقتصاد در سراسر جهان توافقنامه ILAC MRA (Mutual Recognition Arrangement) را در واشنگتن دی‌سی امضا کردند. این توافقنامه باعث ارتقای پذیرش آزمون‌های فنی و داده‌های کالیبراسیون برای کالاهای صادراتی شد. ILAC MRA در ۳۱ ژانویه ۲۰۰۱ برای آزمایشگاه‌های کالیبراسیون و آزمایش و در اکتبر ۲۰۱۲ تمدید شد تا شامل اعتباربخشی نهادهای بازرسی شود. همچنین، در مه ۲۰۱۹ برای اعتباربخشی به ارائه‌دهندگان تست مهارت و در مه ۲۰۲۰ برای اعتباربخشی به تولیدکنندگان مواد مرجع، تمدید شد.

ILAC MRA چیست؟

ILAC MRA ارزیابی انطباق کالیبراسیون، آزمایش، نتایج آزمایش‌های پزشکی و بازرسی، ارائه برنامه‌های تست مهارت و تولید مواد مرجع توسط نهادهای اعتباربخشی معتبر را تسهیل می‌کند. این توافقنامه با استفاده از استانداردهای جهانی، اطمینان در پذیرش را ایجاد می‌کند.

ILAC با استاندارد ISO/IEC 17011 هماهنگی می‌کند و در اعتبارسنجی نهادهای ارزیابی انطباق، شامل آزمایشگاه‌های کالیبراسیون (با استفاده از ISO/IEC 17025)، آزمایشگاه‌های تست (با استفاده از ISO/IEC 17025)، آزمایشگاه‌های تست پزشکی (با استفاده از ISO 15189)، نهادهای بازرسی (با استفاده از ISO/IEC 17020)، ارائه‌دهندگان تست مهارت (با استفاده از ISO/IEC 17043) و تولیدکنندگان مواد مرجع (با استفاده از ISO 17034) فعالیت می‌کند.

خدمات و نتایج ILAC چیست

ILAC MRA از ارائه خدمات محلی یا ملی مانند تهیه غذای سالم و آب آشامیدنی سالم، تأمین انرژی، ارائه مراقبت‌های بهداشتی و اجتماعی و حفظ محیطی بدون آلودگی حمایت می‌کند و صادرات و واردات محصولات را افزایش می‌دهد. این سیستم با کاهش نیاز به کالیبراسیون اضافی، آزمایش‌های تکراری و بازرسی واردات و صادرات، موانع فنی تجارت را کاهش می‌دهد.

با توجه به هماهنگی الزامات ILAC با استانداردهای جهانی، وقتی یک نهاد اعتباربخشی توسط ILAC تأیید صلاحیت شود، تأیید صلاحیت آن در سراسر جهان قبول می‌شود. این روش تجارت بین‌المللی را ترویج می‌دهد.

روش کار ILAC به چه صورت است؟ سازمان‌های همکاری منطقه‌ای ILAC MRA را به رسمیت می‌شناسند و آن‌ها را با MRAs/MLA ارتباط می‌دهد. با توجه به ارزیابی ILAC و تصدیق MRAs/MLA منطقه‌ای، ILAC اختیاراتی مانند ارزیابی، نظارت، بازبینی مجدد و تصمیم‌گیری‌های مرتبط را به امضاکنندگان ILAC MRA یا خود ILAC می‌دهد.

برای رسیدن به تصدیق رسمی یک نهاد همکاری منطقه‌ای، تیمی از ارزیاب‌های مستقل ILAC به همراه نهادهای همکاری منطقه‌ای و نهادهای اعتباربخش، شرایط موجود را بررسی می‌کنند. در حال حاضر، تعدادی از نهادهای همکاری منطقه‌ای تحت عنوان ILAC MRA به رسمیت شناخته شده‌اند. این نهادهای اعتباربخشی منطقه‌ای شامل موارد زیر هستند:

– EA در اروپا

– APAC در آسیا-اقیانوسیه

– IAAC در قاره آمریکا

– AFRAC در آفریقا

– SADCA در آفریقای جنوبی

– ARAC در منطقه عربی

نهادهای اعتباربخشی که عضوان کامل ILAC هستند (امضاکنندگان ILAC MRA)

وب‌سایت ILAC فهرستی از تمام نهادهای اعتباربخشی که ILAC MRA را امضا کرده‌اند، همچنین جزئیات تماس، محدوده شناسایی و تاریخ امضای آن‌ها را ارائه می‌دهد. نهادهای اعتباربخشی که ILAC MRA را امضا کرده‌اند، مطابق با الزامات ISO/IEC 17011 برای نمایش صلاحیت خود ارزیابی شده‌اند. در ادامه، ILAC سازمان‌های ارزیابی انطباق را بر اساس استانداردهای بین‌المللی مرتبط با زمینه فعالیت آن‌ها ارزیابی کرده و اعتبار می‌بخشد.

امضاکنندگان ILAC MRA موافقت می‌کنند که نتایج سازمان‌های ارزیابی انطباق معتبر یکدیگر را قبول کنند. بنابراین، نتایج سازمان‌های ارزیابی انطباق معتبر توسط امضاکنندگان ILAC MRA می‌توانند در سطح بین‌المللی به رسمیت شناخته شوند. با استفاده از جستجوی امضاکننده و دایرکتوری‌های معتبر تأسیسات در وب‌سایت این سازمان، تنظیم‌کنندگان و مصرف‌کنندگان می‌توانند آزمایشگاه‌ها، سازمان‌های بازرسی، ارائه‌دهندگان تست مهارت یا تولیدکنندگان مواد مرجع را که برای کالیبراسیون‌ها، آزمایش‌ها، بازرسی‌ها، ارائه برنامه‌های تست مهارت یا تولید مواد مرجع معتبر هستند، پیدا کنند.

استانداردهای مرتبط با اعتبارسنجی ILAC چیست؟

همانطور که گفته شد، ILAC سازمان‌های ارزیابی انطباق را بر اساس استانداردهای بین‌المللی مرتبط با زمینه فعالیت آن‌ها ارزیابی کرده و اعتبار می‌بخشد. در ادامه، با فهرستی از استانداردهای مرتبط با آزمایشگاه‌های مختلف که توسط ILAC به عنوان استانداردهای اعتبارسنجی استفاده می‌شود، آشنا می‌شویم:

– آزمایشگاه‌های کالیبراسیون: ISO/IEC 17025

– آزمایشگاه‌های تست: ISO/IEC 17025

– آزمایشگاه‌های پزشکی: ISO 15189

– سازمان‌های بازرسی: ISO/IEC 17020

– ارائه‌دهندگان تست مهارت: ISO/IEC 17043

– تولیدکنندگان مواد مرجع: ISO 17034

معیارهای عضویت در ILAC چیست؟

اعضای ILAC شامل انواع مختلفی از نهادها هستند که شامل نهادهای همکاری منطقه‌ای، اعضای کامل (امضاکنندگان ILAC MRA)، همکاران و سهام‌داران می‌شوند. در ادامه، با ویژگی‌های لازم برای تأیید صلاحیت و عضویت در ILAC برای هر یک از این گروه‌ها آشنا می‌شویم:

1. نهادهای همکاری منطقه‌ای:

نهادهای همکاری منطقه‌ای که به طور رسمی تشکیل شده‌اند، اهدافی مشابه و سازگار با ILAC را دارند و از نمایندگانی که به طور رسمی برای اعتبارسنجی معرفی شده‌اند، تشکیل شده‌اند. نهادهای همکاری منطقه‌ای شناخته شده، آن‌هایی هستند که ترتیبات شناسایی متقابل منطقه‌ای (MRA/MLA) آن‌ها با موفقیت توسط ILAC ارزیابی شده است.

2. اعضای کامل (امضاکنندگان ILAC MRA):

اعضای کامل، نهادهای اعتباربخشی هستند که الزامات مربوط به همکاران ILAC را برآورده می‌کنند و به‌عنوان امضاکنندگان توافقنامه شناسایی متقابل پذیرفته شده‌اند. هر نهاد اعتباربخشی که توافقنامه را امضا کرده است، موافقت می‌کند از شرایط، ضوابط و روش‌های ارزیابی ILAC پیروی کند. امضاکنندگان نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند تا تأیید شود که معیارهای ILAC برای شایستگی را برآورده می‌کنند.

3. همکاران:

نهادهای اعتباربخشی که هنوز توافقنامه ILAC را امضا نکرده‌اند، اما می‌توانن

د طرح‌های اعتباربخشی را برای آزمایشگاه‌های تست، کالیبراسیون، سازمان‌های بازرسی یا سایر خدمات براساس تصمیم مجمع‌عمومی ILAC اجرا کنند.

4. سهام‌داران:

نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی، منطقه‌ای و ملی که به کار ILAC علاقه‌مند هستند و شامل ارگان‌هایی مانند انجمن‌های آزمایشگاهی، انجمن‌های بازرسی، سازمان‌های خرید، مقامات نظارتی، انجمن‌های مصرف‌کنندگان و سازمان‌های تجاری می‌شوند.

سوالات رایج

در این مقاله، سعی کردیم با نهاد اعتبارسنجی ILAC و مفهوم آن آشنایی اولیه برای شما ارائه دهیم. در ادامه، به برخی از سوالات متداول در این زمینه پاسخ می‌دهیم:

جمع‌بندی:

همانطور که ذکر کردیم، ILAC یک سازمان بین‌المللی است که نهادهای اعتباربخشی را در حوزه‌های کالیبراسیون، آزمایش، نتایج آزمایش‌های پزشکی و بازرسی، برنامه‌های تست مهارت و تولید مواد مرجع، با ایجاد زیرساخت‌های فنی قوی، مورد حمایت قرار می‌دهد. این سازمان بر مبنای توافقنامه شناسایی متقابل ILAC (MRA)، اطمینان در پذیرش را فراهم می‌کند. علاوه بر این، MRA ILAC، از ارائه خدمات محلی یا ملی مانند تأمین غذای سالم، آب آشامیدنی سالم، انرژی، مراقبت‌های بهداشتی و اجتماعی و حفظ محیط زیست بدون آلودگی حمایت می‌کند و صادرات و واردات محصولات را تسهیل می‌کند. با حذف نیاز به کالیبراسیون اضافی، آزمایش‌های تکراری و بازرسی‌های مکرر در واردات و صادرات، این سیستم موانع فنی تجارت را کاهش می‌دهد.