استانداردهای راه سازی و آسفالت
استانداردهای ایزو مربوط به راهسازی و آسفالت توسط سازمان بین المللی استاندارد سازی (ISO) تدیون و منتشر شده است. توجه روزافزون به اثرات زیست محیطی و تخریب اکوسیستم طبیعی توسط دستگاه و ماشین آلات صنعتی باعث شده سازمان جهانی ایزو جهت یکپارچه سازی استانداردها برای تمامی کشورها اقدام به تدوین استانداردهای راه سازی و آسفالت ریزی نماید.
استانداردهای راه سازی و آسفالت شامل مجموعهای از استانداردهای عمومی و تخصصی است که برای پیمانکاران این حوزه الزامی است. در ادامه، عناوین این استانداردها را نام برده و برخی از آنها را بهصورت خلاصه معرفی میکنیم:
استانداردهای عمومی ویژه راهسازی:
- مدیریت کیفیت (ISO 9001:2015): این استاندارد به بهبود کیفیت و عملکرد سازمانها میپردازد.
- رسیدگی به شکایات مشتریان (ISO 10002:2018): رویکردهای موثر برای رفع شکایات مشتریان را بررسی میکند.
- مدیریت زیست محیطی (ISO 14001:2015): برای کاهش تأثیرات محیطی فعالیتها و محافظت از محیط زیست استفاده میشود.
- ایمنی و بهداشت شغلی (ISO 45001:2018): به ایمنی و سلامت کارکنان در محیط کار توجه دارد.
- مدیریت ایمنی، بهداشت و محیطزیست (HSE-MS): برای هماهنگی مدیریتی بین ایمنی، بهداشت و حفاظت از محیطزیست استفاده میشود.
- رضایتمندی مشتریان (ISO 10004:2018): به بهبود رضایت مشتریان از خدمات و محصولات میپردازد.
- مدیریت کیفیت پروژهها (ISO 10006:2017): به بهبود کیفیت و مدیریت پروژهها توجه دارد.
استانداردهای راه سازی و آسفالت (تخصصی):
- مدیریت فرایندها و تجهیزات اندازهگیری (ISO 10012:2003): به کنترل و ارزیابی فرایندها و تجهیزات اندازهگیری میپردازد.
- مقاومت بتن سختشده (ISO 1920:2020): مشخصات مقاومت بتن سختشده را تعیین میکند.
- تعیین مقاومت سیمان (ISO 679:2009): روشهای آزمون برای تعیین مقاومت سیمان را توصیف میکند.
- میلگردهای گرمنوردیده (ISO 6935:2019): خواص میلگردهای گرمنوردیده را مشخص میکند.
- مدیریت کیفیت آزمایشگاهی (ISO 17025:2017): به ایجاد اعتماد در نتایج آزمایشگاهی میپردازد.
- عملکرد خوب در تولید (GMP): مربوط به رعایت استانداردهای بهداشتی و کیفیت در صنایع تولیدی است.
- عملکرد خوب آزمایشگاهی (GLP): به رعایت استانداردهای بهداشتی و کیفیت در آزمایشگاهها توجه دارد.
استانداردهای ویژه بتنسازی و سختشدن بتن (ISO 1920: 2020)
این استاندارد توسط کمیته فنی ISO/TC 71 (بتن مسلح و بتن پیش تنیده) و کمیته فرعی SC 1 (روشهای آزمایش بتن تهیه شده) تدوین شده است. این نسخه بازنگری و تغییراتی را در این استاندارد فراهم آورده است. برخی از تغییرات اصلی این نسخه به شرح زیر است:
۱. الزامات دستگاه تست فشار به استاندارد اضافه شده و تعریف شده است.
۲. سن و تعداد نمونههایی که نیاز به آزمایش دارند، مشخص شدهاند.
۳. زیرمجموعه بارگیری بهروزرسانی شده است.
این استاندارد به عنوان یکی از استانداردهای ویژه در حوزه راهسازی تشخیص داده میشود که روشهای آزمایش مقاومت بتن سخت شده را تعیین میکند.
استاندارد ISO 679: 2009 (تعیین مقاومت سیمان)
این استاندارد توسط کمیته فنی ISO/TC 74 (سیمان و آهک) تدوین شده است. این نسخه بازنگری و جایگزینی برای نسخه اول (ISO 679:1989) ارائه میشود. به برخی از تغییرات اعمال شده در این نسخه توجه کنید:
۱. روش آزمایش با توجه به سختی و بافت سطح قالبها و صفحات دستگاه تست مقاومت فشاری بهروز شده است.
۲. نتایج آزمایش حالا به جای نیوتن در هر میلیمترمربع، برحسب مگاپاسکال گزارش میشوند.
۳. استفاده از دستگاه تست مقاومت خمشی بهعنوان یک روش آزمایشی جدید معرفی شده است.
۴. آزمایش اعتبار شنها بهصورت سالانه کنترل میشود.
این استاندارد بینالمللی روشی را برای تعیین مقاومت فشاری و مقاومت خمشی ملات سیمانی حاوی یک قسمت در جرم سیمان، سه قسمت در جرم ماسه و نیم قسمت آب مشخص میکند. این روش برای سیمانهای معمولی و انواع دیگر سیمانها و مواد مناسب است، اما برای سیمانهای با زمان گیرش اولیه بسیار کوتاه مناسب نیست. همچنین، تجهیزات و روش مرجع نیز در این استاندارد تشریح شده و روشهای مورد استفاده برای آزمایش اعتبار شنهای استاندارد، تجهیزات و روشهای جایگزین نیز مشخص شده است.
استاندارد ISO 6935: 2019 (میلگردهای گرم نوردیده)
این استاندارد توسط کمیته فنی ISO/TC 17 (فولاد) و کمیته فرعی SC 16 (فولادها برای تقویت و پیش تنیدگی بتن) تدوین شده است. این ویرایش چهارم و جایگزین نسخه سوم (ISO 6935-2:2015) است که تغییرات فنی در آن ایجاد شده است. برخی از تغییرات اصلی این نسخه به شرح زیر میباشد:
۱. اصلاح برخی از شکلها.
۲. افزودن شکلهای جدید به متن استاندارد.
۳. معرفی میلگرد تقویت کننده رزوه نورد گرم.
۴. برطرف کردن نقصها و بهروز رسانیها.
این استاندارد الزامات فنی میلگردهای آجدار برای استفاده به عنوان تقویتکننده در بتن را مشخص میکند. میتوانید از این استاندارد برای فولادهای بهشکل میله، کلاف و محصولات بدون کلاف استفاده کنید. همچنین، شامل فولادهای قابل جوش و غیرقابل جوش نیز میشود. اما میلههای آجدار تولیدشده از محصولات نهایی مانند صفحات و ریل را پوشش نمیدهد.
ISO 8608:2016 (ارتعاشات مکانیکی)
این استاندارد توسط کمیته اصلی ISO/TC 108 (لرزش مکانیکی، نظارت بر شوک و وضعیت) و کمیته فرعی SC 2 (اندازهگیری و ارزیابی ارتعاش و شوک مکانیکی در ماشینها، وسایل نقلیه و سازهها) تدوین شده است. این ویرایش دوم و جایگزین نسخه اول (ISO 8608:1995) است که بهصورت یک ویرایش جزئی از آن تشکیل شده است. برخی از تغییرات ایجاد شده در این نسخه به شرح زیر میباشد:
۱. بهروزرسانی مراجع هنجاری.
۲. تنظیم شمارهگذاری زیرمجموعهها.
۳. ساختن ارقام مستقل از زبان.
۴. بهروزرسانی کتابشناسی.
این استاندارد یک روش یکسان برای گزارش دادههای اندازهگیری نمایه عمودی جاده را برای اندازهگیریهای یک مسیر یا چند مسیر مشخص میکند. ایزو ۸۶۰۸ دادههای نمایه عمودی اندازهگیری شده در جادهها، خیابانها و بزرگراهها را گزارش میدهد. اما این استاندارد برای دادههای مسیر راهآهن اعمال نمیشود و تجهیزات و روشهای اندازهگیری و پردازش را پوشش نمیدهد.