استاندارد ایزو 17065 تضمین می‌کند که یک نهاد اعتباربخشی به صلاحیت لازم برای ارائه گواهی‌ها جهت تأیید کیفیت محصولات، فرایندها و خدمات دارد. این استاندارد توسط کمیته CASCO توسعه‌یافته است و هدف آن کنترل کردن تمام فعالیت‌های ارزیابی انطباق است. با راهنمایی ISO/IEC 17065، نهادهای اعتباربخشی برای ارزیابی انطباق مجموعه‌های مختلف با صلاحیت کامل، سازگاری، شفافیت و بی‌طرفی هدایت می‌شوند.

ISO (سازمان بین‌المللی استاندارد) و IEC (کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیکی) همراه با CASCO (کمیته تخصصی ارزیابی فنی و انطباق)، سیستم استانداردسازی تخصصی جهانی را شکل می‌دهند. این سازمان‌ها به همراه CASCO استانداردها و راهنماهای بین‌المللی مانند ISO 17065 را توسعه می‌دهند که به سازمان‌ها و مشتریان آنها کمک می‌کند.

برای فرایند اعتبارسنجی، مدارک و اطلاعات ضروری عبارت‌اند از:

– فرم درخواست اعتبارسنجی از مراجع صدور گواهینامه برای سیستم‌ها و محصولات

– الزامات عمومی اعتباربخشی

– الزامات اعتباربخشی برای نهادهای ارزیابی انطباق

– الزامات استفاده از نماد اعتبار

مراحل دریافت گواهینامه استاندارد ISO 17065 عبارت‌اند از:

1. پرکردن فرم درخواست و پرداخت هزینه مربوطه.

2. دریافت الزامات استاندارد و ثبت آنها در محیط پیاده‌سازی و مستندسازی.

3. انجام حسابرسی داخلی قبل از درخواست برای ممیزی خارجی.

4. بررسی و تصحیح هرگونه عدم انطباق که قبل از ورود ارزیابان رسمی شناسایی شده است.

5. انجام ممیزی خارجی در طی بازدیدهای در محل به منظور تأیید سازگاری و شایستگی.

6. اقدام به تصحیح تمام عدم انطباق‌های عمده و جزئی که در طی بازدید شناسایی شده‌اند.

7. انجام یک مرحله دیگر از اعتبارسنجی پس از پیاده‌سازی اقدامات اصلاحی.

8. در صورت عدم باقی‌ماندن هیچ عدم انطباقی و اقدام اصلاحی، صدور گواهینامه اعتبار به سازمان.

این استاندارد، علاوه بر اطمینان از شایستگی نهادهای اعتباربخشی، به مصرف‌کنندگان نیز تضمین می‌کند که محصولات و خدمات تمام الزامات مشخص شده را برآورده می‌کنند. در نتیجه، سازمانی که تمایل به اخذ گواهینامه ISO 17065 دارد، باید این مراحل را طی کند تا شایستگی خود را در تأیید صلاحیت نشان دهد و به مشتریان اطمینان بخشد.

الزامات استاندارد ایزو 17065

الزامات استاندارد ISO 17065 به نهادهای صدور گواهینامه می‌فرماید که در حین انجام فعالیت‌های ارزیابی، با استفاده از منابع داخلی یا خارجی، تمامی الزامات قابل اجرا در استانداردهای بین‌المللی را رعایت کنند. این الزامات به چند دسته مختلف تقسیم می‌شوند:

1. الزامات عمومی: شامل موارد حقوقی و قراردادی، موافقت‌نامه‌های صدور گواهینامه، استفاده از مجوزها و گواهی‌ها، رعایت بی‌طرفی، شرایط غیر تبعیض‌آمیز و توافق‌نامه‌های محرمانه است.

2. الزامات ساختاری: شامل سیاست‌ها و اصولی است که برای حفظ بی‌طرفی در فعالیت‌های صدور گواهینامه و اطلاعات مربوط به اختیارات و مسئولیت‌های پرسنل تعریف می‌شود.

3. الزامات فرایند: شامل الزامات مربوط به طرح‌های صدور گواهینامه مانند مستندات، فرایندهای ارزیابی، تصمیم‌گیری برای صدور گواهینامه، نظارت، شکایات و تجدیدنظر است.

4. الزامات سیستم مدیریت: شامل الزاماتی است که برای مستندسازی سیستم‌های مدیریت کیفیت، کنترل اسناد و سوابق، بررسی مدیریت و اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه تعریف می‌شود.

مزایای اخذ گواهینامه ایزو 17065

اخذ گواهینامه ISO 17065 مزایایی را هم برای نهادهای صدور گواهینامه و هم برای مشتریان آنها به ارمغان می‌آورد. برخی از مزایا عملی اخذ این گواهینامه عبارت‌اند از:

– بهبود کارایی، اثربخشی و بهره‌وری سازمان با صدور گواهینامه ISO 17065.

– اعتبارسنجی صلاحیت ارائه‌دهندگان گواهینامه و معتبر بودن انطباق و صدور آنها.

– افزایش اعتماد به سازمان صدور گواهینامه و صلاحیت حسابرسان مسئول سیستم‌های مدیریتی.

– بهبود مهارت‌های تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و نگهداری سوابق از طریق دستورالعمل‌های استاندارد.

– ایجاد مزیت رقابتی برای شرکت با افزایش اعتماد و اطمینان مشتریان به گواهینامه.

– افزایش شهرت و به رسمیت شناخته‌شدن نهادهای صدور گواهینامه.

در نتیجه، استفاده از استاندارد ISO 17065 نهادهای صدور گواهینامه را در راستای بهبود کیفیت خدمات و اعتبارسنجی آنها تقویت می‌کند و به مشتریان نیز اعتماد بیشتری را نسبت به صلاحیت و صداقت این نهادها می‌بخشد.

به چه محصولات، فرایندها و خدماتی اعتبارسنجی می‌شود؟

اعتبارسنجی به بررسی و ارزیابی محصولات، فرایندها و خدمات در دسته‌بندی‌های مختلف اشاره دارد و با استفاده از معیارهای کیفیت، صحت و مطابقت آن‌ها را تأیید می‌کند. برای بهتر درک کردن این مفهوم، می‌توان تعریف ساده‌تری ارائه کرد:

– فرایند: هر فعالیت یا سری از فعالیت‌هایی است که ورودی‌ها را به خروجی تبدیل می‌کند.

– محصول: هر سرویس یا ماده‌ای است که در نتیجه یک فرایند تولید می‌شود.

– خدمات: نتیجه نامشهود حداقل فعالیت‌هایی است که به صورت مستقیم با تأمین‌کننده یا مشتری در ارتباط است.

چه سازمان‌هایی می‌توانند استاندارد ISO 17065 را اخذ کنند؟

استاندارد ISO/IEC 17065، اعتبارسنجی را در بین تمام ذینفعان درباره کیفیت محصول و مطابقت آن با استانداردهای نظارتی تضمین می‌کند. این گواهی برای انواع سازمان‌ها و نهادها مفید است، از جمله:

– نهادهای صدور گواهینامه

– مقامات دولتی

– سازمان‌های غیردولتی

– سایر اعضای عمومی

فرایند تأیید صلاحیت استاندارد ISO/IEC 17065

برنامه اعتباربخشی استاندارد ISO 17065، استانداردهایی را برای تمام فعالیت‌های ارزیابی انطباق ارائه می‌دهد، از جمله صدور گواهینامه توسط نهادهای اعتباربخشی که خدمات، محصولات و فرایندها را تأیید می‌کنند. تمام صاحبان یا ذی‌نفعان مشارکت‌کننده در این برنامه، از جمله مقامات نظارتی، انجمن‌های صنعتی و نهادهای ارزیابی انطباق، باید قبل از دریافت گواهینامه، الزامات استاندارد را پیاده‌سازی کرده و یک فرایند اعتباربخشی چندمرحله‌ای را طی کنند. در ادامه، با الزامات این استاندارد آشنا می‌شویم.

ایزو ۱۷۰۶۵ و استانداردهای مرتبط

برای افزایش بهره‌وری، سازمان‌ها می‌توانند به همراه الزامات استاندارد ISO 17065، از استانداردهای مرجع دیگر نیز برای اجرای انطباق استفاده کنند. این استانداردها شامل موارد زیر هستند:

– ISO/IEC 17025 برای تست و کالیبراسیون

– ISO/IEC 17020 برای بازرسی

– ISO/IEC 17021 برای ممیزی سیستم مدیریت کیفیت (QMS)

تفاوت بین استانداردهای ISO/IEC 17065 و ISO/IEC 17025

استاندارد ISO/IEC 17025 برای اعتبارسنجی آزمایش و کالیبراسیون در آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شود. این استاندارد الزاماتی را برای آزمایشگاه‌ها تعیین می‌کند تا در یک روش مناسب کار کنند. از سوی دیگر، استاندارد ISO/IEC 17065 برای اعتبارسنجی ارگان‌هایی استفاده می‌شود که ارزیابی انطباق شرکت‌های دیگر را انجام می‌دهند و برای آن‌ها گواهینامه صادر می‌شود.

تفاوت بین استانداردهای ISO/IEC 17065 و ISO/IEC 17021

گواهینامه ISO/IEC 17065 سطح استاندارد شما را مشخص می‌کند و تضمین می‌کند که شما به یک سطح مشخص از استاندارد در فرایندهای خود دست یافته و همچنین فرصت پیشرفت بیشتری دارید. از سوی دیگر، گواهینامه ISO/IEC 17021، بدون توجه به حداقل سطح، فقط فرصت‌هایی برای بهبود سطح اولیه شما فراهم می‌کند.

جمع‌بندی

برنامه اعتباربخشی استاندارد ISO/IEC 17065 استانداردهایی را برای تمام فعالیت‌های ارزیابی انطباق ارائه می‌دهد، که توسط نهادهای اعتباربخشی که خدمات، محصولات و فرایندها را تأیید می‌کنند، اجرا می‌شود. این اعتبارسنجی باعث ایجاد اعتماد و اطمینان در بین همه طرف‌های ذی‌نفع در مورد کیفیت محصول و انطباق آن با تمام استانداردهای نظارتی می‌شود. علاوه بر نشان‌دادن شایستگی نهادهای اعتباربخشی، به مصرف‌کنندگان نیز اطمینان می‌دهد که محصولات و خدمات تمام الزامات مشخص شده را برآورده می‌کنند.