استانداردهای تعمیر و نگهداری چیست؟
استانداردهای تعمیر و نگهداری معیارهایی هستند که برای انجام وظایف مختلف تعمیراتی مانند تمیزکردن، تعمیرات، تعویض قطعات، روغن‌کاری و جمع‌آوری داده‌های نگهداری ایجاد شده‌اند. ذی‌نفعان در صنعت تعمیر و نگهداری، استانداردهایی را به دلایل مختلف از جمله کاهش خطرات ایمنی، افزایش قابلیت اطمینان دارایی و افزایش بهره‌وری، برای خود ایجاد می‌کنند.
استانداردهای تعمیر و نگهداری چیست؟
شرکت‌ها در هر اندازه، رویه‌های عملیاتی استاندارد داخلی (SOP) خود را برای اطمینان از نگهداری و عملیات روان ایجاد می‌کنند. علاوه بر این، مؤسسات صنعتی مانند سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO)، استانداردهای رسمی تعمیر و نگهداری را به‌عنوان بهترین شیوه‌های توصیه شده منتشر می‌کنند.
استانداردهای تعمیر و نگهداری در هنگام توسعه، اجرا و اصلاح استراتژی‌های تیم تعمیر و نگهداری، به عنوان دستورالعمل استفاده می‌شوند. استانداردهای تعمیر و نگهداری موارد زیر را در نظر می‌گیرند:
- برنامه‌ها و بودجه‌های عملیاتی سازمان
- قوانین زیست‌محیطی، دستورات OSHA و سایر الزامات نظارتی
- شرایط و ضوابط بیمه‌نامه‌های تسهیلات و دارایی
- شرایط و ضوابط عملیات و قراردادهای تعمیر و نگهداری
اگرچه سازمان‌ها هیچ تعهدی برای پیاده‌سازی SOPها ندارند، اکثر شرکت‌ها آن‌ها را برای موفقیت بلندمدت خود بسیار مهم می‌دانند. هر چه یک شرکت از تجهیزات پیچیده‌تری استفاده کند، نادیده گرفتن بسیاری از وظایف کوچک مربوط به حفاظت از قابلیت اطمینان و کارایی تجهیزات آسان‌تر می‌شود.
الزامات نگهداری و تعمیرات در استاندارد ISO 9001
روش اجرایی نگهداری و تعمیرات در استاندارد ISO 9001:2015 با جهت‌گیری برنامه‌ریزی‌شده و پیشگیرانه به منظور حصول اطمینان از سلامت تجهیزات و ماشین‌آلات در زمان بکارگیری و استمرار قابلیت فرایند تدوین شده است.
بندهای مرتبط با نگهداری و تعمیرات در استاندارد ISO 9001:2015 عبارتند از:
- بند 7-1-3: اشاره مستقیم به نگهداری و تعمیرات
- بند 8-1: برنامه‌ریزی و کنترل عملیات
- بند 8-5-1: کنترل تولید و ارائه خدمات
هدف‌های استانداردهای تعمیر و نگهداری عبارتند از:
- رعایت ممیزی‌ها: استفاده از استانداردهای تعمیر و نگهداری در روند عملیاتی سازمان، به کاهش نمرات نامطلوب ممیزی و ایجاد اثربخشی بیشتر در ممیزی‌های انجام شده کمک می‌کند.
- کاهش خرابی‌های برنامه‌ریزی‌نشده: با پیروی از استانداردهای تعمیر و نگهداری، احتمال بروز خرابی‌های غیرمنتظره در تجهیزات و دستگاه‌ها کاهش می‌یابد و عملکرد صحیح و پایداری را تضمین می‌کند.
- کاهش هزینه‌های اضافی: اجرای استانداردهای تعمیر و نگهداری منجر به بهبود برنامه‌ریزی و اجرای بهینه تعمیر و نگهداری می‌شود، که در نتیجه هزینه‌های اضافی کاهش می‌یابد.
- ایجاد فرهنگ کاری مثبت: استفاده از پروتکل‌ها و پیشروی با استانداردهای مشترک در تعمیر و نگهداری، فرهنگ کاری مثبتی را در سازمان ایجاد می‌کند و هماهنگی و همکاری بین اعضای تیم را تقویت می‌کند.
استانداردهای تعمیر و نگهداری توسط سازمان‌های مختلف تدوین می‌شوند. برخی از این سازمان‌ها عبارت‌اند از:
- سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO)
- کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیکی (IEC)
- مؤسسه استانداردهای ملی آمریکا (ANSI)
همچنین، نهادهای خصوصی مانند انجمن مهندسین خودرو (SAE International)، انجمن آمریکایی مهندسین گرمایش، تبرید و تهویه‌مطبوع (ASHRAE)، MIMOSA و انجمن متخصصان تعمیر و نگهداری و قابلیت اطمینان (SMRP) نیز استانداردهای تعمیر و نگهداری را منتشر می‌کنند.
استانداردهای تعمیر و نگهداری شامل استانداردهای مدیریت کیفیت، مدیریت زیست‌محیطی، بهداشت و ایمنی، مدیریت انرژی، ایمنی مواد غذایی و امنیت فناوری اطلاعات می‌شوند. این استانداردها توسط ISO و IEC توسعه می‌یابند.
استانداردهای تعمیر و نگهداری به سازمان‌ها در بهبود تلاش‌های تعمیر و نگهداری خود کمک می‌کنند. ISO، IEC، و SAE International از جمله سازمان‌هایی هستند که استانداردهای مرتبط را توسعه می‌دهند. در زیر به برخی از استانداردهای مهم که پرسنل تعمیر و نگهداری باید با آن‌ها آشنا باشند، اشاره می‌کنیم:
- استانداردهای مدیریت دارایی: استانداردهای ISO 55000 شامل سه استاندارد است که برای مدیریت دارایی‌ها در تجهیزات و اجزای کارخانه استفاده می‌شوند. این استانداردها هدفی عملی برای بهبود کل چرخه عمر دارایی‌ها ارائه می‌دهند.
- ISO 55000: محدوده و شایستگی‌های مدیریت دارایی را مشخص می‌کند و سازمان‌ها برای مطابقت با این استاندارد باید سیستمی داشته باشند که خط‌مشی‌ها، اهداف و فرایندها را برای دستیابی به اهداف سازمانی تعریف کند.
- ISO 55001: اجزای سیستم مدیریت دارایی را تشریح می‌کند و الزاماتی را برای سازمان‌ها در ایجاد یک سیستم مدیریت دارایی یکپارچه و مؤثر مشخص می‌کند.
- ISO 55002: دستورالعمل‌های پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت دارایی براساس استانداردهای خانواده ISO 55000 را ارائه می‌دهد.
۲- استانداردهای نظارت بر وضعیت و تشخیص ماشین
استاندارد ISO 13374 تعیین کننده استانداردهای مرتبط با نظارت بر وضعیت و تشخیص ماشین است. هدف این استاندارد اطمینان حاصل کردن از به اشتراک گذاری و توزیع داده‌های کارآمد بین سازمان‌ها برای نگهداری فعال دارایی‌ها است. این استاندارد شامل نگهداری بر اساس شرایط، پیشگیرانه و پیش‌بینی می‌شود. سازمان‌ها باید بتوانند داده‌ها را به راحتی در سیستم‌های مختلف تبادل و ادغام کنند.
خانواده استانداردهای ISO 13374 راه‌هایی برای پردازش، برقراری ارتباط و ارائه داده‌ها به صورت یکپارچه و قابل تعامل در سیستم‌های مختلف بدون وابستگی به فروشندگان ارائه می‌دهند. این استانداردها توسط سازمان‌هایی که تجزیه و تحلیل ارتعاش را برای تعیین سلامت دارایی‌ها انجام می‌دهند، به طور گسترده‌ای استفاده می‌شود. این مجموعه استاندارد از چهار بخش زیر تشکیل شده است:
- دستورالعمل‌های عمومی برای ارتباط و پردازش داده‌ها
- الزامات برای پردازش داده‌ها
- الزامات برای ارتباطات داده
- الزامات ارائه داده‌ها
۳- استانداردهای اطلاعات باز MIMOSA
MIMOSA (یک انجمن تجاری غیرانتفاعی) استانداردهای تعمیر و نگهداری (O&M) را توسعه می‌دهد که در صنایع مختلف مانند مدیریت تأسیسات، مدیریت ناوگان و تولید استفاده می‌شود. این استانداردها جنبه‌های مختلفی از تبادل داده و یکپارچه‌سازی سیستم‌های O&M را پوشش می‌دهند. مدیران عملیاتی همچنین از آن‌ها برای به اشتراک گذاری داده‌ها و همکاری در سایر مجموعه‌داده‌های تعمیر و نگهداری استفاده می‌کنند.
۴- معماری مرجع کنسرسیوم اینترنتی صنعتی
معماری مرجع کنسرسیوم اینترنت صنعتی (IIRA) در صدر حرکت دیجیتالی کردن صنعت تعمیر و نگهداری قرار دارد. این اصول ساختار و یکپارچه‌سازی برنامه‌های کاربردی اینترنت صنعتی در حوزه تعمیر و نگهداری را شرح می‌دهند. سیستم‌های اینترنت صنعتی در بخش‌هایی مانند تولید، حمل و نقل، مراقبت‌های بهداشتی و انرژی استفاده می‌شوند.
استاندارد IIRA دستورالعمل‌هایی را برای توسعه برنامه‌های تعمیر و نگهداری انعطاف‌پذیر و قابل همکاری تعریف می‌کند و الزامات اتصال، نمایش و توزیع داده را مشخص می‌کند.
۵- استاندارد SAE JA1011
استاندارد SAE JA1011 ابتدا برای بهبود قابلیت اطمینان و ایمنی دارایی‌ها در صنعت هوانوردی تجاری توسعه یافت و سپس در سایر صنایع نیز استفاده شد. امروزه به آن به عنوان روشی برای تعمیر و نگهداری مبتنی بر قابلیت اطمینان (RCM) اشاره می‌شود.
صنعت تعمیر و نگهداری از چندین استاندارد برای حفظ عملیات ایمن، کارآمد و قابل اعتماد استفاده می‌کند. این لیست استانداردها جامع نیست، اما شامل متداول‌ترین استانداردهای مورد استفاده در حال حاضر است. با این حال، استانداردهای تعمیر و نگهداری همیشه در حال تغییر هستند. با تغییر نیازهای نگهداری سازمانی و رسانه‌های داده، تیم‌ها باید به طور مداوم رویکردهای خود را تطبیق دهند. این انعطاف‌پذیری، بخش‌های تعمیر و نگهداری را قادر می‌سازد تا تعیین کنند کدام استانداردها برای نیازهای منحصربه‌فرد آن‌ها کاربرد بیشتری دارد.
