طرح طبقه بندی مشاغل چیست؟، چه سودی برای کارگران دارد
طرح طبقه بندی مشاغل (رتبه بندی یا تعیین گروه شغلی کارگران) طبق ماده 48 و 49 قانون کار که توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، به جهت تعیین نوع شغل، استاندارد کردن مشاغل، تعیین حقوق و دستمزد براساس نوع فعالیت و همچنین صیانت از کارگران در مقابل کارفرمایان به تصویب رسیده است.
در طبقه بندی مشاغل کارگران رتبه بندی شده و براساس نوع فعالیتی که در قرارداد آنها ذکر شده میزان حداقل دستمزد و حداکثر دستمزد طی قرارداد با کارفرما مشخص می شود. طرح طبقه بندی مشاغل برای یک دوره یک ساله اعتبار دارد و پس از پایان سال شمسی این طرح اعتبار خود را از دست می دهد و براساس میزان تعیین حداقل دستمزد در سال جاری و سنوات رتبه شغلی کارگران تغییر می کند.
تنوع در نوع کارکرد کسب وکارها همینطور شرایط کاری کارمندان یا کارگران در جمهوری اسلامی ایران باعث شده تا وزارت تعاون به عنوان متولی جهت احقاق حق کارگران به دنبال استاندارد سازی کسب وکارها طبقه بندی مشاغل را اجرایی کند. قانون اجرای طرح طبقه بندی مشاغل در 7 اسفند سال 1352 شمسی تصویب و به مرحله اجرا درآمد.
مقاله طرح طبقه بندی مشاغل توسط شرکت ایران گواه تدوین و منتشر شده است. ما در این مقاله “قانون اجرای طبقه بندی مشاغل در کارگاه های پیمانکاری”، “چرا اجرای طبقه بندی مشاغل مهم است”، “چه شرکت هایی باید طبقه بندی مشاغل را اجرا کنند” و “چرا باید اقدام به اخذ طبقه بندی مشاغل نمایید”، را بررسی می کنیم. پس با ما همراه شوید.
- قانون اجرای طرح طبقه بندی مشاغل برای کارگاه های پیمانکاری چیست؟
- طرح طبقه بندی مشاغل چیست؟
- چه شرکت ها و سازمان هایی باید اقدام به اجرای طرح طبقه بندی مشاغل نمایند؟
- نحوه اجرای طرح طبقه بندی مشاغل در سال 1402
- چه شرکت های پیمانکاری باید اقدام به اخذ طرح طبقه بندی مشاغل نمایند؟
- چرا باید پیمانکاران طرح طبقه بندی مشاغل نیاز دارند؟
- از کجا طرح طبقه بندی مشاغل بگیریم؟
- نحوه دریافت طبقه بندی مشاغل چگونه است؟
قانون اجرای طرح طبقه بندی مشاغل برای کارگاه های پیمانکاری چیست؟
قانون اجرای طبقه بندی مشاغل در یک ماده و پنج تبصره از تاریخ 24 بهمن سال 1352 در مجلس سنا تصویب و در روز 7 اسفند ماه سال 1352 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. متولی رسیدگی و تایید طرح طبقه بندی شرکت ها وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.
شما می توانید در منو آئین نامه ها، آئین نامه اجرایی قانون اجرای طرح طبقه بندی مشاغل در کارگاه ها و شرکت های پیمانکاری را مطالعه کنید. ماده یک و پنج تبصره اجرای طرح طبقه بندی مشاغل به شرح زیر است:
ماده یک
کارفرمایان موظف هستند اجرای طرح طبقه بندی مشاغل را در کارگاه ها و شرکت های خود اجرایی کنند. براساس طرح طبقه بندی شرح وظایف هر یک از کارمندان، شرایط احراز و ارزیابی مشاغل، تغییرات جدول مزد ناشی از تغییر حداقل مزد در صنایع مختلف و شرایط آب و هوایی متفاوت طبق آئین نامه به اجرا گذاشته می شود.
- تبصره 1: وزارت کار و امور اجتماعی برای تسهیل اجرای طبقه بندی مشاغل به دفاتر مشاور فنی طبقه بندی مشاغل که صلاحیت فنی آنها مورد تایید شورای عالی کار قرار گیرد، اجازه کار خواهد داد.
- تبصره 2: درصورتی که کارفرمایان مشمول این طرح در پایان مهلت تعیین شده اقدام به اجرای رتبه بندی کارگران و اخذ طبقه بندی مشاغل ننمایند، وزارت کار انجام این امر را به یکی از دفاتر فنی طبقه بندی مشاغل واگذار خواهد نمود و کارفرما مکلف همکاری لازم را داشته باشد.
- تبصره 3: مابه التفاوت احتمالی دستمزد پس از اجرای این طرح از تاریخ تایید طرح طبقه بندی قابل پرداخت توسط کارفرما است.
- تبصره 4: مرجع محاسبه و تعیین میزان مطالبات کارگران در صورت بروز اختلاف هیئت حل اختلاف می باشد.
- تبصره 5: حداقل مزد موضوع ماده ۲۲ قانون کار با توجه به ضروریات و حوائج زندگی یک خانواده کارگری و تأثیر آن بر سایر سطوح مزد از تاریختصویب این قانون هر سال یک بار تعیین و پس از تصویب شورای عالی کار به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.
طرح طبقه بندی مشاغل چیست؟
طرح طبقه بندی مشاغل به جهت مشخص شدن نوع شغل، استاندارد کردن مشاغل و همچنین جلوگیری از بهره کشی های احتمالی از کارگران و کارمندان در هر کارگاه توسط وزارت تعاون تدوین گردیده و قانون یا به عبارتی دستورالعمل طرح طبقه بندی مشاغل، توسط وزارت کار ایران و با هدف احقاق حق از کارگران و کم کردن سوءاستفاده کاری از کارکنان ایجاد شده است.
در طرح طبقه بندی مشاغل کارگران یا کارمندان براساس نوع فعالیت شغلی، سنوات، مدرک تحصیلی، سابقه بیمه، شیفت کاری، میزان خطرات نوع عملکرد شغلی و مهارت های شغلی رتبه بندی شده و گروه شغلی آنها مشخص می شود. پس از رتبه بندی شغلی نوع وظایف هر شخص، سطح کاری و نداشتن دامنه کاری موجب بهره کشی مظاعف مشخص می شود.
چه شرکت ها و سازمان هایی باید اقدام به اجرای طرح طبقه بندی مشاغل نمایند؟
دو قسم از فعالیت های شغلی و کسب وکارها ملزم به رعایت قانون طرح طبقه بندی مشاغل هستند.
- کارگاه های تولیدی که بالای 50 نفر نیروی کار دارند ملزم به اجرای رتبه بندی شغلی هستند.
- پیمانکاران شرکت های خدماتی و تامین نیروی انسانی طرف قرارداد با دستگاه های اجرایی.
نحوه اجرای طرح طبقه بندی مشاغل در سال 1402
سالانه با توجه بهنغییرات حداقل حقوق جدول جدیدی برای بالا بردن حقوق گروه های مختلف شغلی توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعیین می گردد. این تغییرات به جهت ایجاد رویه مناسب در دریافتی کارکنان با نرخ تورم سالیانه صورت می پذیرد.
حداقل حقوق اعلام شده در سال 1402 برای کارگران روزانه 1769428 ریال، حق مسکن در سال 1402 به میزان 9000000 ریال، حق خوار وبار به میزان 11000000 ریال و حق سنوان سالیانه به میزان 2100000 ریال توسط وزارت کار (1) تعیین شده است. بنابراین هزینه و گروه شغلی اعلام شده در طرح طبقه بندی سال 1401 نسبت به سال 1402 متغییر است.
مسئولیت اصلی طبقه بندی مشاغل در شرکت ها بر عهده کارفرما است و گروه بندی مشخصی توسط وزارت کار تعیین نشده است. بنابراین عنواوینی که در قرارداد به کارگران نسبت داده می شود یا برای آنها لیست بیمه رد می شود در رتبه بندی شغلی تاثیر گذار است.
مثلاً رتبه شغلی کارگری که به عنوان کارگر ساده قرارداد بسته و در لیست بیمه اعلام شده با سرپرست کارگر متفاوت است. حتی نوع فعالتی که انجام می دهند، کار در شرایط آب و هوایی سخت، شیفت های کاری، مسافت محل کار به محل زندگی و … می تواند در رتبه بندی شغلی افراد تاثیرگزار باشد.
چه شرکت های پیمانکاری باید اقدام به اخذ طرح طبقه بندی مشاغل نمایند؟
- شرکت های پیمانکاری که فعالیت های عمومی شهری و خدماتی
- شرکت های پیمانکاری حمل و نقل شهری و برون شهری
- شرکت های پیمانکاری نگهداری از فضای سبز و باغبانی
- شرکت های پیمانکاری تهیه و توزیع، طبخ غذا (کترینگ پخش غذا)
- شرکت های پیمانکاری تعمیر، نصب و نگهداری ماشین آلات اداری
- شرکت های پیمانکاری تعمیر تاسیسات ساختمانی
- شرکت های پیمانکاری خدمات عمومی همانند تنظیفات، نگهبانی
چرا باید پیمانکاران طرح طبقه بندی مشاغل نیاز دارند؟
کلیه شرکت های پیمانکاری که در 7 رسته اعلام شده در بالا نیاز به اخذ گواهینامه صلاحیت اداره کار دارند نیاز به اجرای طرح طبقه بندی مشاغل و تایید آن توسط اداره کار استان خود دارند. مهمترین مدرک برای دریافت تعیین صلاحیت اداره کار همان طرح طبقه بندی مشاغل است.
از کجا طرح طبقه بندی مشاغل بگیریم؟
ممکن است برای شما سوال باشد که چه کسی طرح طبقه بندی مشاغل را می نویسد یا نحوه اجرای رتبه بندی مشاغل چگونه است. طبقه بندی مشاغل توسط مشاوران طبقه بندی مشاغل اداره کار تدوین می شود و به تایید اداره کار می رسد. پس برای اجرای و نگارش طبقه بندی مشاغل باید با مشاور اداره کار استان خود پیگیری کنید.
مرکز مشاوره ایران گواه طرح طبقه بندی مشاغل را نگارش نمی کند و این مقاله صرفاً جهت اطلاع رسانی می باشد.
نحوه دریافت طبقه بندی مشاغل چگونه است؟
برای اخذ طرح طبقه بندی مشاغل باید ابتدا با مشاوران اداره کار ارتباط برقرار نمایید. این موضوع را می توانید از اداره کار استان خود به صورت حضوری پیگیری کنید. مشاوران اداره کار یک قرارداد کاری برای شما ارسال می کنند و مدارکی را از شما درخواست می کنند. مدارک لازم برای نگارش رتبه بندی شغلی کارگران به شرح زیر است:
- قرارداد فعال کاری به صورت موقت یا دائم
- مدرک تحصیلی کارگران
- مدارک شناسایی کارگران
- ارائه کد رمز بیمه تامین اجتماعی کارگران
- لیست بیمه مربوط به دفتر مرکزی و قراردادهای مربوطه
مشاوران اداره کار براساس مستندات و مدارک و طبق جدول دستمزد سال 1402 گروه شغلی هر نفر را مشخص می کنند و طبقه بندی مشاغل را نگارش می کنند. سپس کارفرما باید این طرح را از مشاور دریافت نماید، تمامی پرسنل صفحات مربوطه را امضاء و اثر انگشت تایید کنند، کارفرما این طرح را مهر و امضاء و تایید کند و جهت تایید به مشاور اداره کار برگرداند. مشاوره اداره کار طرح را مهر و امضاء می کند و کارفرما با طرح نگارش شده باید به اداره کار استان خود مراجعه نماید تا اداره کار طرح را تایید کند.
پرسش های متداول
طرح طبقه بندی مشاغل چیست؟
طرح طبقه بندی مشاغل به جهت مشخص شدن نوع شغل، استاندارد کردن مشاغل و همچنین جلوگیری از بهره کشی های احتمالی از کارگران و کارمندان در هر کارگاه توسط وزارت تعاون تدوین گردیده و قانون یا به عبارتی دستورالعمل طرح طبقه بندی مشاغل، توسط وزارت کار ایران و با هدف احقاق حق از کارگران و کم کردن سوءاستفاده کاری از کارکنان ایجاد شده است.
چه شرکت های پیمانکاری باید اقدام به اخذ طرح طبقه بندی مشاغل نمایند؟
– شرکت های پیمانکاری که فعالیت های عمومی شهری و خدماتی
– شرکت های پیمانکاری حمل و نقل شهری و برون شهری
– شرکت های پیمانکاری نگهداری از فضای سبز و باغبانی
– شرکت های پیمانکاری تهیه و توزیع، طبخ غذا (کترینگ پخش غذا)
– شرکت های پیمانکاری تعمیر، نصب و نگهداری ماشین آلات اداری
– شرکت های پیمانکاری تعمیر تاسیسات ساختمانی
– شرکت های پیمانکاری خدمات عمومی همانند تنظیفات، نگهبانی